Czy wiesz, że polskie miody mogą przewyższać miód manuka pod względem właściwości zdrowotnych? Najnowsze badania naukowe rzucają nowe światło na tę kwestię, dostarczając interesujących informacji dla miłośników naturalnych produktów.

Od klientów odwiedzających moją Pasiekę często słyszę pytania o miód manuka i o to, jak wypada on w porównaniu z naszymi lokalnymi miodami. Sława miodu manuka – nazywanego przez wiele osób „najzdrowszym miodem świata” – dotarła też do Polski. Jednak zaskakujące wyniki badań naukowych pokazują, że nasze rodzime miody, takie jak miód gryczany, miód nawłociowy czy miód nektarowo-spadziowy, mogą śmiało konkurować z nowozelandzkim specjałem. Postanowiłam więc przybliżyć Ci, jak to dokładnie wygląda.

Czym miód manuka różni się od innych miodów?

Miód manuka pochodzi z Nowej Zelandii i jest wytwarzany z nektaru krzewu manuka (Leptospermum scoparium). Jego wyjątkowe właściwości antybakteryjne przypisuje się wysokiej zawartości metyloglioksalu (MGO). Dzięki temu miód manuka zdobył popularność na całym świecie jako naturalny środek wspomagający zdrowie.

MGO, czyli klucz do popularności miodu manuka

Pewnie słyszeliście już o MGO, czyli metyloglioksalu. To właśnie on jest intensywnie promowany jako najważniejszy składnik miodu manuka. Im wyższe stężenie MGO, tym lepsze – tak przynajmniej głosi marketing producentów i sprzedawców nowozelandzkiego specjału. Im wyższe stężenie tej substancji tym również wyższa cena miodu manuka, dochodząca nawet do kilkuset złotych z słoik miodu.

Ile MGO jest w polskich miodach?

Powstaje teraz pytanie ile MGO ma polski miód? Polskie miody nie posiadają metyloglioksalu ale co zaskakujące, posiadają coś w zamian. Nasze miody zamiast pojedynczej substancji przeciw bakteryjnej, są niezwykle bogate w aż trzy bakteriobójcze enzymy: inhibinę, lizozym i apidycynę (1). Wysoka zawartość tych substancji sprawia, że polskie miodu pozostawiają miód manuka daleko w tyle, co zostało potwierdzone zakrojonymi na szeroką skalę badaniami.

Polskie miody kontra miód manuka: Co mówią badania?

W ostatniej dekadzie przeprowadzono obszerne badania porównawcze dotyczące skuteczności polskich miodów oraz miodu manuka. Poznańscy Naukowcy z Państwowego Instytutu Badawczego przebadali 490 próbek polskich miodów oraz 220 próbek miodu manuka (2). Badania przeprowadzone przez polskich naukowców wykazały, że większość polskich odmian miodu ma znacznie wyższą aktywność antybiotyczną niż miód manuka. Na przykład, miód nawłociowy osiąga średnią aktywność na poziomie 31,8 jednostek aktywności (JA/g), podczas gdy miód manuka – 18,6 JA/g. Podobnie, miody gryczany i nektarowo-spadziowy wykazują wysoką aktywność antybiotyczną, odpowiednio 30,0 i 29,3 JA/g (3).

Badania te są o tyle ważne, że były prowadzone na żywych kulturach gronkowca złocistego Staphylococcus aureus. Jest to bakteria, której szczepy są oporne na bardzo wiele syntetycznych antybiotyków. Dokładne wyniki badań przedstawiam w tabeli poniżej (2,3).

Opinie naukowców na temat miodu manuka

Skąd w takim razie bierze się na świecie taka popularność miodu manuka i dlaczego nazywany jest przez wiele osób „najzdrowszym miodem świata”? Odpowiedź uzyskamy analizując wyniki zawarte w zamieszczonej powyżej tabeli. Zagraniczne odmiany miodu wypadają w badaniach gorzej od miodu manuka. Uzyskały one średnio 13,2 jednostki antybiotycznej na gram, przy 15,9 – 18,6 jednostki antybiotycznej w przypadku miodu manuka. Porównując miód manuka do miodów z całego świata, ten pierwszy wypad znacznie lepiej pod względem właściwości antybiotycznych (4). Stąd bierze się taka popularność miodu manuka na świecie. Właściwości miodu manuka wypadają jednak bardzo blado w porównaniu do niezwykle wysokich właściwości antybiotycznych miodów pochodzących z Polski.

Dlaczego warto wybierać polskie miody?

Naturalne wsparcie zdrowia

Polskie miody, takie jak gryczany, spadziowy czy nawłocowy są bogate w przeciwutleniacze, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i wspierają układ odpornościowy. Dzięki temu mogą być skutecznym elementem diety osób dbających o zdrowie (5).

Lokalna produkcja i świeżość

Wybierając miody od lokalnych pszczelarzy, masz pewność co do ich pochodzenia i jakości. Świeżo zebrany miód zachowuje pełnię swoich właściwości prozdrowotnych, a wspierając lokalnych producentów, przyczyniasz się do ochrony środowiska i tradycji pszczelarskich (6).

Korzyści ekonomiczne

Polskie miody są zazwyczaj bardziej przystępne cenowo niż miód manuka, co czyni je atrakcyjną alternatywą dla osób poszukujących naturalnych produktów o wysokiej jakości.

Właściwości przeciwutleniające: Polskie odmiany na medal

Z moich doświadczeń wynika, że oprócz działania antybiotycznego, klienci bardzo cenią w miodzie również działanie antyoksydacyjne, czyli zdolność do neutralizowania wolnych rodników. Stres oksydacyjny, z którym zmagamy się w codziennym życiu (zanieczyszczone powietrze, praca w dużym mieście, stres psychiczny), może być skutecznie łagodzony przez naturalne produkty pszczele (7).

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Morskim w Gdyni dowodzą, że wartości parametrów fizykochemicznych, a także właściwości przeciwutleniające miodu manuka są niemal identyczne z tym, co znajdziemy w polskich miodach odmianowych, zwłaszcza tych ciemnych: gryczanym i spadziowym (6). Ogólna zawartość polifenoli (czyli substancji odpowiedzialnych za neutralizację wolnych rodników) w miodzie manuka waha się w granicach 117 – 149,5 mg/100g. Badania przeprowadzone na polskich miodach odmianowych, wykazały natomiast średnie stężenie zmiataczy wolnych rodników na poziomie 150 mg/100g, w przypadku miodów ciemnych takich jak gryczany czy spadziowy (8).

Jakie polskie miody warto wypróbować?

Miód nawłociowy – polski odpowiednik miodu manuka

Miód nawłociowy, często nazywany "polskim miodem manuka", charakteryzuje się wysoką aktywnością antybiotyczną i jest polecany jako naturalny środek wspomagający gojenie ran oraz w profilaktyce infekcji.

Więcej na temat wykorzystania miodu podczas leczenia trudno gojących ran przeczytasz w artykule: „Miód na rany – czy miód przyspiesza gojenie ran?”.

Miód gryczany – bogactwo przeciwutleniaczy

Miód gryczany jest znany z wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, które wspierają zdrowie serca i układu krążenia. Jego intensywny smak i ciemna barwa czynią go wyjątkowym dodatkiem do codziennej diety.

Miód nektarowo-spadziowy – wsparcie dla odporności

Miód nektarowo-spadziowy, pozyskiwany ze spadzi drzew i nektaru roślin leśnych, jest ceniony za swoje właściwości. Wspieranie układu odpornościowego oraz jego wyjątkowy smak sprawia, że jest chętnie wybierany przez rodziny z dziećmi.

Więcej o miodzie nektarowo-spadziowym dowiesz się z artykułu: „Miód nektarowo-spadziowy - zdrowie i cudowny smak w jednym słoiku”.

Dlaczego warto wybrać miód z polskiej pasieki?

1. Wspierasz lokalnych pszczelarzy – Pszczoły w Polsce też zasługują na wsparcie. Kupując miód od regionalnych producentów, pomagasz im w dalszej działalności, co korzystnie wpływa na bioróżnorodność naszej przyrody.

2. Gwarancja świeżości i jakości – Miód często trafia do Twoich rąk prosto z wirówki, bez wielomiesięcznego transportu.

3. Dostęp do różnych odmian – Możesz wybierać spośród wielu typów miodu: lipowy, spadziowy, gryczany, nawłociowy, kruszynowy, wielokwiatowy i wiele innych. Każda odmiana to inny smak i nieco inne działanie prozdrowotne.

4. Naturalne wsparcie zdrowia – Miody w prosty sposób wzmacniają odporność, pomagają łagodzić objawy infekcji dróg oddechowych i wspierać układ krążenia (co potwierdzają liczne badania).

5. Cena – Często jest to rozwiązanie korzystniejsze finansowo, szczególnie dla rodzin. Dlaczego płacić kilkakrotnie więcej za importowany miód manuka, skoro równie wartościowy – lub skuteczniejszy – mamy dosłownie obok domu?

Miód nawłociowy a miód manuka – co mówią naukowcy?

Z badań wynika, że miód nawłociowy a miód manuka to wcale nie zestawienie „Dawid vs. Goliat”, lecz raczej porównanie dwóch wspaniałych miodów, z których każdy oferuje coś wyjątkowego. Miód nawłociowy jest intensywny w smaku, lekko kwaskowaty i doskonale nadaje się do słodzenia potraw czy napojów. Miód manuka – również odznacza się charakterystycznym bukietem, choć jest trudniejszy do pozyskania, stąd jego wyższa cena.

Naukowcy potwierdzają: obydwa produkty dostarczają wielu cennych substancji. Jednak wyniki badań wskazuje na to, że to polski miód nawłociowy ma silniejsze właściwości antybiotyczne (31,8 JA/g) w porównaniu do miodu manuka (18,6 JA/g) (3). Jego aktywność antybiotyczna zdecydowanie przewyższa nowozelandzki wyrób, a przy okazji pozostaje w zasięgu Twojego portfela. Miód nawłociowy to esencja tego, co w polskiej tradycji pszczelarskiej najlepsze – jego wspaniały aromat i złocisty kolor zyskuje rzesze fanów wśród rodzin, seniorów czy pasjonatów zdrowej diety.

Jak wprowadzić polskie miody do codziennej diety?

Zdrowe alternatywy dla słodyczy

Zamiast sięgać po przetworzone słodycze, warto dodać łyżeczkę miodu do jogurtu, owsianki czy herbaty. To naturalny sposób na zaspokojenie ochoty na coś słodkiego, dostarczający jednocześnie cennych składników odżywczych.

Produkty pszczele dla całej rodziny

Oprócz miodu, warto zainteresować się innymi produktami pszczelimi, takimi jak pyłek pszczeli czy pierzga, które wspierają zdrowie i odporność zarówno dorosłych, jak i dzieci.

Więcej o właściwościach i stosowaniu pyłku pszczelego dowiesz się z artykułu: „Pyłek kwiatowy - superfood prosto z ula”.

Dlaczego warto stawiać na polskie miody?

Na początek chcę podkreślić, dlaczego w ogóle powinniśmy rozważać wybór miodów z lokalnych pasiek. Wciąż bowiem pokutuje przekonanie, że to, co przychodzi do nas z daleka (jak miód manuka z Nowej Zelandii), jest automatycznie lepsze. Nic bardziej mylnego! Jeśli kupujesz miód bezpośrednio od pszczelarza, masz pewność co do jego jakości, pochodzenia i świeżości. Ma to ogromne znaczenie dla wartości odżywczych i prozdrowotnych właściwości tego produktu.

Podczas wybierania miodu często zwracamy uwagę na cenę. Oczywiście, każdy ma swoje preferencje, ale naprawdę warto zainwestować w jakość – a dobry, lokalny miód wcale nie musi być tak drogi jak miód manuka. Również odkąd prowadzę własną pasiekę, jestem świadomy, że najlepsze efekty zdrowotne osiągamy stosując w codziennej diecie miody wzmacniające odporność naszego organizmu, bogate w enzymy i przeciwutleniacze, a przy okazji pyszne!

Jakie miody wybierają miłośnicy zdrowego stylu życia?

Jeśli należysz do osób, które wyjątkowo dbają o dietę, być może interesuje Cię, jaki rodzaj miodu najlepiej sprawdzi się w Twoim planie żywieniowym. Tu decyduje indywidualna preferencja – w mojej Pasiece wielu fanów zdrowego stylu życia wybiera:

• Miód gryczany – ciemny, intensywny w smaku, polecany przy anemii i chorobach układu krążenia.

• Miód nektarowo-spadziowy – często uważany za jeden z najcenniejszych; wspiera drogi oddechowe, pomaga wzmocnić organizm.

• Miód nawłociowy – przez wielu nazywany „królem polskich miodów”, doceniany za wysoką aktywność antybakteryjną.

Pamiętaj, że każda odmiana ma nieco inny smak – warto więc wypróbować kilka, aby znaleźć swój ulubiony.

Rodziny z dziećmi – sprytny sposób na zdrowsze nawyki

Wiem, że wielu rodziców szuka zdrowszych alternatyw dla cukru i słodyczy. Przy okazji, dzieci zwykle uwielbiają słodki smak, dlatego miody to trafiony strzał! Miód lipowy czy wielokwiatowy sprawdzi się np. w połączeniu z herbatą czy owsianką. Możesz też wykorzystać miód z dodatkami (np. miód z malinami czy miód z truskawkami), które zachwycają intensywnym aromatem i barwą – dzieci na pewno chętniej będą sięgać po taką przekąskę.

Seniorzy i osoby dbające o zdrowie

Jeżeli należysz do osób w wieku dojrzałym i zależy Ci na wsparciu odporności, możesz postawić na miody o właściwościach prozdrowotnych, takie jak lipowy, nawłociowy czy spadziowy. Często klienci seniorzy pytają mnie, ile MGO ma polski miód – a wtedy wyjaśniam, że nie zawsze kluczowe jest samo MGO, bo równie istotne są inne enzymy i flawonoidy, których polskie miody maja o wiele więcej niż miód manuka. Poza tym, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zdrowotnych, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże dobrać najlepszy sposób suplementacji miodu w Twojej diecie.

Słowem podsumowania

Polskie miody odmianowe, takie jak nawłociowy, gryczany czy spadziowy, nie tylko dorównują, ale często przewyższają miód manuka pod względem właściwości prozdrowotnych. Wybierając lokalne produkty, inwestujesz w swoje zdrowie, wspierasz rodzimych pszczelarzy i cieszysz się wyjątkowym smakiem naturalnych miodów.

Podsumowując, uważam, że:

• Miód manuka jest dobry, ale wcale nie musi być najlepszy.

• Nasze polskie miody mają dużo do zaoferowania – od wysokiej aktywności antybakteryjnej po bogactwo przeciwutleniaczy.

• Wsparcie regionalnych pszczelarzy jest cenne dla zachowania bioróżnorodności i utrzymania tradycyjnych metod pszczelarskich.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu spojrzysz na lokalne miody inaczej i chętniej włączysz je do swojej diety.

Bibliografia

1. Kędzia B, Hołderna-Kędzia E. Antybiotyczne właściwości miodu. Herba Pol 1993; 3:153-67.
2. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E. Badania nad aktywnością antybiotyczną polskich miodów odmianowych. Pasieka 2020, 2: 56-57.
3. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E. Aktywność antybiotyczna krajowych miodów odmianowych. Postępy Fitoterapii 2014; 2: 67-70.
4. Hołderna-Kędzia E, Ostrowski-Meissner H, Kędzia B. Ocena aktywności antybiotycznej nowozelandzkiego miodu manuka metodą rozcieńczeń seryjnych w podłożu płynnym. Post Fitoter 2008; (2):70-5
5. Hołderna-Kędzia E., Kędzia B. Krajowe miody odmianowe w profilaktyce i lecznictwie. Postępy Fitoterapii 2021; 22(2): 114-124.
6. Wilczyńska A. Skład chemiczny i właściwości antyoksydacyjne miodu manuka. Probl. Hig. Epidemiol. 2013, 94(4): 873-875.
7. Hołderna-Kędzia E, Kędzia B. Badania nad aktywnością antybiotyczną i działaniem przeciwutleniającym miodu. XLII Nauk Konf Pszczel, Puławy 2005; 144-6.
8. Stephens J.M., et al. Phenolic compounds and methyloglyoxal in some New Zealand manuka and manuka honeys. Food Chem 2010, 120: 78-86.

Jeśli chcesz na bieżąco otrzymywać informacje o nowych wpisach i promocjach, zapisz się koniecznie do newslettera. Dzięki temu nie przegapisz kolejnych ciekawostek ze świata pszczół i miodu, a przede wszystkim – zyskasz wiedzę o tym, jak w pełni korzystać z dóbr natury, które mamy na wyciągnięcie ręki. Dziękuję za poświęcony czas i życzę Ci samych słodkich – i zdrowych! – chwil z polskim miodem. Smacznego!