Zastanawiasz się, co jest lepsze, pierzga czy pyłek pszczeli? Od lat interesuję się produktami pszczelimi, bo nie tylko zachwycają one smakiem, ale przede wszystkim dają mnóstwo korzyści dla zdrowia. Pyłek pszczeli i pierzga to dwa skarby prosto z ula, które choć pochodzą z tego samego źródła, różnią się sposobem pozyskania, składem i właściwościami. W tym artykule pokażę Ci, czym konkretnie się różnią, jak je stosować i na co zwracać uwagę przy zakupie.

Pyłek pszczeli a pierzga – jak powstają?

Zacznijmy od podstaw: pyłek pszczeli a pierzga to dwa różne etapy tego samego surowca. Pyłek pszczeli to nic innego jak drobinki kwiatowego pyłu, które pszczoły zbierają z roślin i przenoszą do ula w formie tzw. obnóży (kuleczek przyczepionych do odnóży). Kiedy pszczoły złożą pyłek w komórkach plastra, dodając do niego własne enzymy i miód, dochodzi do fermentacji mlekowej – wtedy powstaje pierzga, zwana też „chlebem pszczelim”. Innymi słowy, pierzga to pyłek „ukiszony” przez pszczoły, dzięki czemu jej składniki odżywcze są jeszcze lepiej przyswajalne.

Pyłek pszczeli jest uznawany za skarbnicę białek, witamin i mikroelementów, co potwierdzają badania opublikowane w „Journal of Apicultural Research” (Campos i in., 2008). Z kolei pierzga, dzięki naturalnej fermentacji mlekowej, zyskuje dodatkowe enzymy i lepszą przyswajalność (Kieliszek i in., 2018). Nic dziwnego, że wielu specjalistów od żywienia chętnie zaleca oba te produkty w ramach uzupełnienia diety – zwłaszcza jeśli zależy nam na naturalnych suplementach, wspierających funkcjonowanie całego organizmu.

Co jest zdrowsze: pierzga czy pyłek pszczeli?

Jedno z najczęściej zadawanych pytań brzmi: co jest zdrowsze: pierzga czy pyłek pszczeli? Prawda jest taka, że oba produkty mają wiele zalet. Pyłek pszczeli jest bogaty w witaminy (A, C, E, K, z grupy B), aminokwasy i fitosterole, a pierzga zawiera dodatkowo kwas mlekowy, ułatwiający przyswajanie składników odżywczych. Podczas fermentacji mlekowej w pierzdze dochodzi do rozbicia niektórych związków na mniejsze, łatwiej wchłaniane cząsteczki. To właśnie dlatego dietetycy i farmaceuci twierdzą, że pierzga może działać szybciej i skuteczniej niż pyłek (Kędzia i Hołderna-Kędzia, 2020).

Z mojego doświadczenia wynika, że jeśli dopiero zaczynasz przygodę z produktami pszczelimi, możesz wypróbować najpierw pyłek pszczeli. Jest on bardziej dostępny w handlu i ma niższą cenę w porównaniu z pierzgą. Jeśli zaś szukasz czegoś o jeszcze większej biodostępności, wtedy warto sięgnąć po pierzgę, która – chociaż droższa – może być efektywniejsza w swojej roli suplementu diety.

Więcej o właściwościach i działaniu pierzgi pszczelej dowiesz się z artykułu: „Pierzga – właściwości i zastosowanie”.

Czy można mieszać pierzgę z pyłkiem? A może jedno wystarczy?

Często słyszę pytanie: czy można mieszać pierzgę z pyłkiem? Oczywiście nie ma przeciwwskazań dotyczących mieszania pyłku pszczelego z pierzgą. Jednak produkty te mają podobne działanie i wystarczy stosować jeden albo drugi. Można się w tym przypadku kierować następującymi wskazówkami:

• Smak -  pierzga jest smaczniejsza (ważne zwłaszcza w przypadku dzieci

• Łatwość stosowania - pyłek w przeciwieństwie do pierzgi trzeba przed spożyciem namaczać przez kilka godzin

• Cena i dostępność - pyłek jest łatwiej dostępny i o wiele tańszy

• Przyswajalność - pierzga jest o wiele bardziej przyswajalna, dlatego stosuje się jej  około 3 razy mniej od pyłku i jest ona bardziej właściwa dla osób z upośledzonym wchłanianiem

Czy pierzga jest lepsza od pyłku? Argumenty zwolenników

Zdarza mi się spotykać ze stwierdzeniem: czy pierzga jest lepsza od pyłku? Niektórzy odpowiadają wprost „tak”, bo fermentacja mlekowa sprawia, że pierzga może być bardziej przyswajalna, a jej składniki szybciej się wchłaniają. Ponadto w procesie fermentacji pierzga jest dodatkowo wzbogacana w większe ilości witaminy K i witamin z grupy B. Inni argumentują, że pyłek pszczeli też ma mnóstwo cennych związków, a do tego jest często tańszy i łatwiej dostępny.

Według artykułu w „Trends in Food Science & Technology” (Kieliszek i in., 2018), pierzga zawiera więcej enzymów i kwasów organicznych niż pyłek. Oznacza to, że jeśli ktoś potrzebuje mocniejszego wsparcia przy obciążeniach organizmu (np. intensywnym wysiłku fizycznym, rekonwalescencji), to właśnie pierzga może okazać się bardziej skuteczna. Ja sam od czasu do czasu stosuję pierzgę w okresach większego stresu, np. przed ważnymi wyzwaniami zawodowymi, i rzeczywiście odczuwam korzystny efekt.

Co zamiast pyłku pszczelego? Czy coś może go zastąpić?

Alternatywą dla pyłku pszczelego jest właśnie pierzga pszczela. Jest ona smaczniejsza od pyłku, co jest szczególnie ważne przy podawaniu jej dzieciom. Dzieci chętniej jedzą pierzgę zwłaszcza, że nie trzeba jej moczyć przed podaniem dziecku. Moje córki nazywały ją "cukierkami z ula". Pierzga jest również bardziej wskazana w przypadku problemów z wchłanianiem oraz w przypadku uszkodzenia układu pokarmowego w wyniku radio- czy chemioterapii, podczas chorób nowotworowych.

A co w sytuacji, gdy ktoś z różnych powodów (np. uczulenia na pyłek) nie może korzystać z jego zalet? Pojawia się pytanie: co zamiast pyłku pszczelego? W takich okolicznościach ciekawą alternatywą mogą być inne produkty pszczele, na przykład miód wzbogacony propolisem lub miód z dodatkiem owoców liofilizowanych. Propolis jest znany z właściwości przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych (Roberts i in., 2024), dlatego wielu osobom pomaga wzmacniać odporność.

W przypadku dzieci, zamiast pyłku czasem wybiera się łagodne w smaku miody, zwłaszcza miód faceliowy czy miód akacjowy, by zastąpić nimi cukier w domowych wypiekach i napojach. Z kolei seniorzy mogą sięgnąć po miód spadziowy, który uchodzi za wyjątkowo cenny ze względu na wysoką zawartość minerałów i enzymów (Kędzia i Hołderna-Kędzia, 2021).

Co jest lepsze od pyłku pszczelego? Poznaj pierzgę w praktyce

Jeżeli zastanawiasz się: co jest lepsze od pyłku pszczelego? – to z pewnością usłyszysz głosy mówiące, że pierzga. Wszystko zależy jednak od indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Pyłek jest doskonały jako uniwersalny dodatek do codziennej diety i może być pierwszym krokiem w świecie produktów pszczelich. Pierzga bywa kolejnym etapem, kiedy szukasz czegoś silniejszego i jeszcze bardziej skoncentrowanego. W badaniach opublikowanych w „Antibiotics” wskazuje się, że pierzga może mieć silne działanie przeciwzapalne i wspomagać procesy regeneracji organizmu (Bakour i in., 2022).

Osobiście uwielbiam łączyć pierzgę z miodem – w słoiku tworzę gęstą pastę, którą jem łyżeczką na czczo. Zauważyłem, że takie połączenie dodaje mi energii na cały poranek, a do tego jest przyjemne w smaku. Kiedy ktoś pyta mnie, co zamiast pyłku pszczelego?, często proponuję właśnie taką mieszankę z pierzgą, bo jest wyjątkowo odżywcza i stosunkowo łatwa do wprowadzenia do codziennego menu.

Zastosowanie pyłku i pierzgi w praktyce: kilka wskazówek

1. Poranne pobudzenie
   Zarówno pyłek pszczeli, jak i pierzgę można spożywać rano, najlepiej na czczo. Możesz rozpuścić je w letniej wodzie z cytryną, dodać do owsianki czy smoothie. Pamiętaj, że pyłek powinien moczyć się kilka godzin przed spożyciem. Moczenie pierzgi nie jest natomiast konieczne. Dla dzieci polecam zacząć od bardzo małych porcji, by przyzwyczaić je do nowego smaku.

2. Okresy zwiększonego wysiłku
   Jeżeli intensywnie ćwiczysz lub masz dużo pracy, pyłek i pierzga mogą zapewnić dodatkową dawkę białka i witamin. Badania opublikowane w „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine” (Komosinska-Vassev i in., 2015) sugerują, że pyłek może przyspieszać regenerację mięśni, a pierzga – dzięki fermentacji – może działać jeszcze efektywniej.

3. Po chorobie
   W okresie rekonwalescencji, zwłaszcza u seniorów, pierzga może być pomocna jako element diety wspierającej powrót do zdrowia. Jest łagodna dla organizmu, a jednocześnie bogata w składniki odżywcze.

4. Dawkowanie
   Dietetycy polecają stosować 3 łyżeczki (1 łyżkę stołową) pyłku lub 1 łyżeczkę pierzgi dziennie. Warto obserwować reakcję organizmu i w razie potrzeby dostosować ilość. Nie trzeba spożywać dużych dawek, żeby czerpać korzyści z pyłku czy pierzgi.

Więcej o tym jak prawidłowo stosować pyłek pszczeli przeczytasz w artykule: „Pyłek kwiatowy - superfood prosto z ula”.

Podsumowanie: co jest lepsze, pierzga czy pyłek pszczeli?

Pewnie czekasz na jednoznaczną odpowiedź, co jest lepsze, pierzga czy pyłek pszczeli? Prawda jest taka, że to zależy od Twoich preferencji, potrzeb i oczekiwań. Jeśli szukasz produktu bardziej uniwersalnego i tańszego, zacznij od pyłku pszczelego – doskonale sprawdzi się w codziennej diecie i możesz go łatwo wkomponować w poranne rytuały. Jeżeli jednak zależy Ci na maksymalnej przyswajalności i bogatszym składzie, postaw na pierzgę, która jest fermentowanym „superpyłkiem”.

• Co jest zdrowsze: pierzga czy pyłek pszczeli? Wielu ekspertów powie, że pierzga może mieć silniejsze działanie dzięki fermentacji, ale pamiętaj, że obie opcje są wartościowe i niosą za sobą całą gamę korzyści dla organizmu.

• Czy można mieszać pierzgę z pyłkiem? – nie ma do tego przeciwwskazań, ale wystarczy stosować te produkty zamiennie.

• Co jest lepsze od pyłku pszczelego? – dla niektórych właśnie pierzga, ale wszystko zależy od Twoich indywidualnych potrzeb i gustu.

Zachęcam Cię do przetestowania różnych rodzajów produktów z pasieki, by przekonać się samemu, które z nich najbardziej Ci odpowiadają. A jeśli szukasz propozycji na prezent w postaci miodu, pyłku pszczelego, pierzgi, propolisu czy świec z wosku, zajrzyj do oferty Pasieki Morawskich. Znajdziesz tam wiele inspiracji, a także pomocnych wskazówek, jak korzystać z bogactwa darów ula.

Daj znać w komentarzach, czy jesteś fanem pyłku, pierzgi, czy może eksperymentujesz z obydwoma produktami. Chętnie poznam Twoje sposoby na włączanie ich do diety!

Bibliografia

1. Campos M., et al. (2008).Pollen composition and standardisation of analytical methods. Journal of Apicultural Research, 47(2), 156-163.
2. Kieliszek M., et al. (2018).Pollen and Bee Bread as New Health-Oriented Products: A Review. Trends in Food Science & Technology, 71, 170–180.
3. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E. Apiterapia. Leczenie miodem i innymi produktami pszczelimi. Wydawnictwo SBM, Warszawa 2020.
4. Roberts T., Kallon I.I., Schoonees A. (2024). Efficacy and Safety of Propolis for Treating Recurrent Aphthous Stomatitis (RAS): A Systematic Review and Meta-Analysis. Dentistry Jurnal (Basel). 2024, 6;12(1):13.
5. Hołderna-Kędzia E, Kędzia B. Krajowe miody odmianowe w profilaktyce i lecznictwie. Postępy Fitoterapii 2021; 22(2): 114-124.
6. Bakour M., Laaroussi H., Ousaaid D., et al. (2022). Bee Bread as a Promising Source of Bioactive Molecules and Functional Properties: An Up-To-Date Review. Antibiotics, 5;11(2):203 .
7. Komosinska-Vassev K., Olczyk P., Kaźmierczak J., et al. (2015). Bee Pollen: Chemical Composition and Therapeutic Application. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 11;2015:297425.

Więcej doniesień naukowych i informacji z tego zakresu szukaj na oficjalnych stronach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Komisji Europejskiej (EC) oraz National Library of Medicine (PubMed).